Gymleraar Benjamin geeft les aan Afghaanse kinderen

Welke karaktereigenschap maakt jou perfect voor jouw werk als gymleraar?
Ik luister eerst goed naar waar de ander mee bezig is of naar wat hij eigenlijk probeert te zeggen. Dan probeer ik altijd vanuit de ander te reageren. Daarnaast behandel ik iedereen gelijkwaardig. Het maakt me niet uit waar je vandaan komt, wat je doet, of je man of vrouw bent, hoe je eruit ziet en wat er in de rest van je leven gebeurd is. Het enige wat mij interesseert is dat we met elkaar kunnen spelen en sporten. Doordat ik er gedurende mijn leven zo veel van heb meegekregen is gym echt iets waarvan ik alle ins en outs ken. Het maakt mij niet uit. Ik word er al enthousiast van als iemand progressie maakt met een bal overgooien en daar trots op is. Laatst is het tijdens volleybal gelukt om tien keer over te spelen met een paar jongens en ze gingen helemaal uit hun dak van enthousiasme. Dan is mijn les geslaagd, daar heb je geen technische uitleg voor nodig.

Waar haal je in je vrije tijd je energie uit?
Ik ben in mijn vrije tijd wel redelijk sportief, ik deed altijd veel aan sport. Helaas heb ik nu een chronisch overbelaste schouder. Daarmee gaat het van dag tot dag anders. Soms heb ik er enorm last van maar soms geef ik de hele dag les en heb ik het niet echt in de gaten. Op gebied van sport valt er daarom wel veel af. Ik was heel fanatiek met discgolf (combinatie tussen frisbeeën en golf) en squash. Nu mag ik alleen nog voetballen en dat doe ik met veel plezier. Daarnaast loop ik elke dag een uur met mijn hond in het bos en doe ik verschillende virtual reality games waarbij je ook moet bewegen.

Kun je iets vertellen over je loopbaan en hoe je bij het vak terechtgekomen bent?
Mijn vader was ook gymleraar en vanwege ons drukke, samengestelde gezin was ik al heel jong heel veel in de gymzaal. Omdat het praktisch was, maar ook omdat ik het leuk vond. Later bleek ik een heel goede voetballer te zijn dus kon ik elke middag naar de voetbalclub. Ik deed niets anders dan sporten en spelen. Sport en spel werd daarmee de basis voor mijn jeugd.

Wat neem je van vroeger mee naar hoe je het nu zelf aanpakt?
Ik probeer heel veel dingen terug te redeneren naar toen ik zelf nog gymles had. Dat wordt steeds moeilijker nu ik ouder word. Ik was superfanatiek en ik vond het heel erg leuk: ik hielp de gymleraar bijvoorbeeld altijd. Ik heb ook nog gymles gehad van mijn vader: in klas 1 en 2 was hij mijn mentor en gymleraar. Toen ik jaren later zelf op de opleiding tot gymdocent zat, had ik altijd heel veel commentaar op hem. Het grappige is dat hij toentertijd al deed wat ik nu eigenlijk wil: zonder uitgeschreven plan, lesgeven op gevoel. Dat is eigenlijk supermooi maar dat heb ik toen bekritiseerd. Nu, 15 jaar later, kom ik erachter dat hij over heel veel dingen wel gelijk bleek te hebben. Het is grappig om te merken dat we toch heel veel op elkaar lijken.

Wat is onderwijs voor jou?
Ik kom hier om er daadwerkelijk voor de kinderen te zijn, ongeacht of het met gym te maken heeft. Als ze met me willen praten, een knuffel nodig hebben, een verhaal willen vertellen of compleet iets anders, dat kan. Onderwijs is voor mij veel breder dan uitgeschreven lesjes geven. Daar word ik op de lange termijn heel ongelukkig van. Natuurlijk heb ik wel dingen in mijn hoofd. Ik ken heel veel leerlijnen en ik ben er in basis niet per se tegen. Het stapsgewijs aanbieden van lesstof is heel mooi, het is alleen niet voor ieder kind op hetzelfde moment relevant. Je moet het gewoon uit de kast pakken als het zo ver is. Ik ga straks bijvoorbeeld trampolinespringen met een stel kleuters. De één is nog zo klein dat er niks gebeurt met de trampoline terwijl een ander al salto’s maakt. Het leuke is: beiden zijn ze even enthousiast. Maar het zou natuurlijk gek zijn als ik die allemaal in dezelfde les dezelfde dingen aan zou moeten bieden. Ik ben per kind bezig.

En daarbij is het niet het belangrijkste dat ze leren wat de leerlijn voorschrijft, maar dat ze iets hebben aan mijn gerichte tips en aandacht. Die persoonlijke aanpak maakt het voor mij heel leuk.

Dat klinkt alsof je dit met heel veel passie doet.
Maar dit is ook mijn vak. Daarom past dit project ook zo goed bij mij. Ik kan er slecht tegen dat alles via de vooropgezette leerlijnen moet. Dat vind ik voor het gehele onderwijs maar zeker voor de gymles. Van kinderen in het voortgezet onderwijs wordt verwacht dat ze elk uur weer presteren. Daarnaast gebeuren er nog honderd andere dingen: ze hebben een docent die ze niet ligt, ze hebben ruzie gehad in de pauze of hun relatie heeft het uitgemaakt. Dan komen ze totaal afgepeigerd bij mij in de gymles en dan zou ik ook nog zo’n mentaal intensieve les moeten geven. Dan denk ik: vandaag even niet, en dat moet kunnen. En hier op school kan dat.

Heb je nu gymschoentjes in je jaszak?
Ja, ik geef les aan Afghaanse kinderen uit de noodopvang in Zoutkamp. De kinderen hebben allemaal een setje gymkleding en schoentjes gekregen. Omdat we niet genoeg hebben moeten kinderen ze weer inleveren als ze weggaan. Maat 30-33 is niet meer aan te slepen.

Wat maakt jouw werk anders dan het werk als gymleraar op een reguliere basisschool?
De kinderen zijn gelukkig gewoon kinderen maar ze hebben een heel andere aanloop naar hier. Nederlandse kinderen kun je bereiken met woorden, met taal. Daarnaast weet je wat voor achtergrond ze hebben. Bij deze kinderen werkt het net wat anders, omdat ze de Nederlandse taal niet begrijpen. Toch zijn ze allemaal zo blij om hier te zijn, dat is gewoon niet te vergelijken. Kinderen komen hier vaak enthousiast klappend, schreeuwend en rennend de zaal binnen. Dat doen Nederlandse kinderen niet, die komen eerder mopperend binnen.

Dus de sfeer is heel anders?
Absoluut. Lang niet iedereen heeft in een stad gewoond of überhaupt op een school gezeten. Sommigen komen van een boerderij in Afghanistan en hebben dit allemaal nog nooit gezien. Als ik bijvoorbeeld de schommels naar beneden haal zijn ze door het dolle heen, dat is echt superschattig. En dat past heel goed bij mij.

Het werk hier zit er nog niet op.
Het werk hier is nog lang niet afgelopen. Er staat alweer een nieuwe groep in Afghanistan te wachten. Helaas hebben we hier structureel te weinig opvang. Dat is echt zielig voor die kinderen, die daardoor in een noodopvang terechtkomen. Ik heb er een keer geholpen. Ik zag dat ze daar met twaalf tot achttien mensen in een vierkante ruimte wonen. Er staan bedden en een paar kasten in het midden. Dat is alles wat ze hebben.

Wat heftig.
Het is nog erger als het vies weer is. Dan zitten alle kinderen op elkaar gestapeld binnen. Sommigen zitten nu al vijf of zes maanden op die manier in Zoutkamp te wachten tot ze naar een fatsoenlijk AZC kunnen, dat vind ik heel erg. Hier op school merk je wel aan de kinderen hoe blij en dankbaar ze zijn dat ze hier naar school mogen.

En dat ze even kind mogen zijn?
Ja, dat ze gewoon even gek mogen doen. Ik heb afgelopen maandag voor het eerst judo gegeven, dat vonden ze ook prachtig. Sport is wat dat betreft ook enorm belangrijk voor kinderen en vooral als ze het zwaar hebben. De kinderen hebben al een heel bewogen leven gehad. Ik hoop dat ze hier een beetje tot rust kunnen komen en wij als school eraan kunnen bijdragen dat ze zich veilig en welkom voelen.

Wat vind je van het onderwijs op dit moment?
Ik ga nu 15 jaar mee. Doordat ik vroeger vaak bij de gymlessen van mijn vader aanwezig was, heb ik nu al ruim 30 jaar geschiedenis gezien. Gym wordt steeds minder een echt vak.

Als leraar word je tegenwoordig niet meer vertrouwd op basis van je talent en je inzicht. In plaats daarvan wordt er vastgehouden aan vooropgezette leerlijnen: je moet nu vier lessen trampolinespringen achter elkaar geven want in klas twee moeten ze dit kunnen. Je begint hier, dan die sprong en dan ga je uiteindelijk daarheen. Dat vind ik complete waanzin: zo werkt een kind niet. Kinderen hebben altijd wel iets. Soms hebben ze ruzie, een toetsweek of nog iets anders. Met deze kinderen weet ik door de taalbarrière helemaal niet wat er in hun koppie omgaat, maar er gebeurt van alles. Soms staan ze in het Afghaans tegen elkaar tekeer te gaan of staan ze juist te knuffelen. Laatst was het Valentijnsdag, daarvoor hadden de juffen allerlei dingen bedacht. Dan denk ik: ja, zo moet je lesgeven.

Hoe is het om via Swung te werken?
Janneke is mijn contactpersoon en ik heb in al die jaren nog nooit iemand meegemaakt die zo goed naar mij luistert. Ze is enorm betrokken bij mij en stelt gerichte vragen. Ze ziet waar ik mee zit en ze doet er iets mee. Swung is echt een bedrijf met goede normen en waarden dat je als persoon ziet en niet alleen maar als werknemer. Dat bevalt me heel goed.

Je bent laatst ook bij een onderwijsbijeenkomst geweest. Hoe vond je dat?
De bijeenkomst vond ik heel leuk, we waren met een mooi klein groepje interessante collega’s en ik had heel veel mensen nog niet in het echt gezien. Volgens mij ben ik de eerste gymleraar die via Swung werkt, ze hebben nog niet de meeste ervaring in mijn werkveld.

Hoe breng jij de swung erin op jouw werkplek?
Ik doe niet anders! Dat is wat mijn werk is. Je kan het nu zien (de kleuters rennen al door de gymzaal), ze hebben er superveel zin in en ik probeer ze gewoon net zo blij de zaal uit te laten gaan als dat ze binnenkwamen.

Of blijer.
Of blijer. Dat doe ik door iedereen de aandacht te geven die ze verdienen. Of die ze nodig hebben.