Ken je het verhaal van de oud-marinier die in de jeugdzorg ging werken? Hij werkte veertien jaar bij de Raad voor de Kinderbescherming in Alkmaar en dertien jaar bij Bureau Jeugdzorg Amsterdam. Ondertussen boog hij zich over grote levensvragen bij de School voor Praktische Filosofie en Spiritualiteit. Dit is het verhaal van jeugdwerker Leenderd van der Zwan (75). Met Swung deelt hij zijn visie op de jeugd en de liefde en zorg die zij nodig hebben. Van wijze, spirituele lessen tot de keiharde realiteit.
Zo’n overgang van het Korps Mariniers naar de sociale academie ligt niet erg voor de hand. Toen de jonge marinier werd uitgezonden naar Aruba, merkte hij dat het tijd was voor wat anders. Leenderd koos voor de jeugdzorg. Niet zozeer omdat dat zijn jeugddroom was, maar uit praktische overwegingen. “Het leek me nuttig werk en er was ook wel vraag naar.” Zijn carrière als jeugdwerker begon in het westen van het land, waar hij zich onder andere bezighield met naamswijzigingen. “Dat was soms emotioneel, maar vooral heel leerzaam.” De oud-marinier liet zich niet snel van zijn à propos brengen, en durfde de stap naar wat zwaardere zaken dan ook wel aan. “De jongens die gekke dingen deden. Dat was best een ruige club waar weinig acceptatie was voor bijvoorbeeld homoseksuelen. Daar kwamen ernstige delicten uit voort. Ik heb een olifantenhuid maar ik ben niet kil of koud. Ik ben begaan met die jongeren en met hun gedrag”, vertelt Leenderd.
“Zo’n jongen die een man doodsteekt in een tunneltje, die gaat niet zomaar de mist in. Daar zit wat achter. Opvoeden kun je vergelijken met het vormen van een klomp klei. De binnenkant van de vaas wordt gevormd door de hand met liefde. De buitenkant van de vaas wordt gevormd door de hand met beperking of discipline. Zo maak je een beetje een leuke vaas. Maar bij gebrek aan liefde of discipline wordt het een hele heisa om er nog wat van te bakken. Zo’n gedragsverandering gaat niet zomaar.”
Leer de ander maar vooral ook jezelf te observeren.
Volgens Leenderd is liefde is het uitgangspunt. Niet fysieke liefde, maar filosofische liefde. “Hoe iemand zich ook gedraagt, het is en blijft een wezen met een ziel en een lichaam.” Die betrokkenheid voor de andere partij is voor Leenderd erg belangrijk. “Daarnaast is een goede jeugdwerker iemand die (zichzelf) goed observeert en mensen met respect behandelt. De kunst is om neutraal te zijn en vragen te blijven stellen aan jezelf. Hoe klinkt je stem? Wat doe je aan non-verbale communicatie? Je komt een heel eind door goed te kijken en jezelf te verplaatsen in de ander.”
Iedereen wil voor zijn eigen kind zorgen. Er is in al die jaren nog nooit een ouder geweest die zei: “Prima, plaats mijn kind maar uit huis.”
De jeugdwerkers van tegenwoordig.
Ervaringsdeskundige Leenderd heeft zo nog honderd verhalen voor de nieuwe generatie jeugdwerkers. Wat overigens niet betekent dat hij zich verheven voelt boven andere collega’s. Leenderd: “Daar heb ik geen oordeel over, behalve dat ik ze goed vind. Het zijn over het algemeen harde en snelle werkers. Ze werken veel sneller dan ik het kan, daar kan ik nog veel van leren. En ik ben het misschien niet altijd met ze eens, maar dat hoort ook bij het vak. Iemand die de wijsheid in pacht heeft, moet er patent op aanvragen en stil gaan leven.”
Meer Swung.
Wil jij ook het verschil maken in de jeugdzorg? Ontdek ons Veranderprogramma of bekijk onze vacatures!
Relevante artikelen.
Cases, nieuws, events & podcasts!
