#9 Knetter & Vonk over levenskunde, geloofssystemen, veiligheid in de klas en geweld voorkomen.

Esther wil kinderen leren om vanuit eigenwaarde en zelfrespect meer uit het leven te halen. Dat doet ze met haar lessen omgangskunde. De omgangskundelessen die ik geef hebben we beknopt gemaakt in een agenda, vol filosofische vragen, bijvoorbeeld: wat doe jij als je verdwaald bent? Wat is een mooie eigenschap van jouw vader? Na mijn nominatie voor leerkracht van het jaar, wilden minister Slob en de jury dat ik dit breed ging neerleggen. Maar hoe? Met de mentoruren! Omgangskunde kan aan iedereen gegeven worden en iedereen kan het geven. Hoe iemand reageert hangt af van de persoon: ben je verlegen of heb je een grote mond? Het is coachen, net als in de sport. Ik geef de leerkracht door middel van de agenda tools mee om die coaching te geven.

Omgangskunde is levenskunde op maat: De kunde om te leren leven, hoe word ik nou een goede burger? In mijn lokaal mag je dat oefenen. Wie ben jij? Waarom zeg jij wat je zegt, waarom voel jij wat je voelt en waarom doe jij wat je doet? Je leert dat je mag zijn wie je wilt zijn en je krijgt de ruimte om je te ontwikkelen. Ik ben geïnteresseerd in de mens achter de mens. Als slachtoffer kun je kiezen welk pad je kiest: wat doe je met wat je hebt meegemaakt? Het is het makkelijkste om erin te blijven zitten. Als je wilt kan je alles, maar de actie moet vanuit jezelf komen.

Levenslessen. Hoe zien die eruit? Ik heb geen methode. Ik heb een deurhanger: als ik lesgeef, mag niemand storen. Als een leerling voor het eerst bij mij binnenkomt, ga ik niet zeggen: jij moet mij gaan vertrouwen. Dat is een proces. Een gevoel. Ik duik met hen de diepte in, naar de diepte van hun ziel. Iedereen heeft zijn zwaktes. Leer die kennen en blijf er vanaf. Zo creëer je veiligheid. Ik zeg altijd: wij zijn samen op missie. We moeten op elkaar kunnen bouwen. Ik neem iedereen en alles serieus. En ik zeg ze dat ik trots ben om met hen te werken. Dat horen ze voor het eerst. In hun kwetsbaarheid leren leerlingen anders naar zichzelf te kijken. Als je dat wekelijks doet, wordt het een eigen systeem. Ze leren veerkrachtig zijn en hoe ze hun aangereikte tools in de buitenwereld kunnen gebruiken.

Ten slotte stelt Esther Bas Kingma, oprichter en eigenaar van Swung, een vraag: Waarom gooien we beginnend docenten zo in het diepe? Tijd voor inwerken is er niet. Dat moet anders. Daar begint de onveiligheid al. Bas antwoordt: Wij vinden het heel belangrijk om de leerkracht een zachte landing te geven in het onderwijs. Zeker in de beginperiode moet de leerkrachten zich goedgesteund voelen. Dat doen we onder andere met WorkLifeDesign. Daar bespreken onze professionals met een coach vragen als: wat heb jij nodig om met plezier aan het werk te gaan? Ook werken we met intervisie met ervaren én beginnende leerkrachten. Echt aandacht geven. Maak het bespreekbaar. Meer weten? Beluister de volledige podcast op Spotify én bekijk Esther’s website.